Hoe een Brabants tuinbouwgezin een nieuwe toekomstdroom vond

Mirjam en Pieter, de kinderen van Jan van der Sande, groeiden op tussen de asperges en aardbeien in de Brabantse Peel en Kempen. Het tuinbouwbedrijf van de familie is sinds eind jaren tachtig gevestigd aan de Wolfsputten, dat van het Brabantse Aarle-Rixtel wordt gescheiden door de Zuid-Willemsvaart. Het bedrijf groeit snel en Jan bouwt een langgevelboerderij naast het woonhuis om onderdak te bieden aan zijn Poolse seizoenskrachten.

Kinderdagverblijf

Op jonge leeftijd geven zijn kinderen al aan niet van plan te zijn zelf de tuinbouw in te gaan. Zoon Pieter kiest voor een technische opleiding, dochter Mirjam gaat pedagogiek studeren. “Toen om ons heen plannen ontstonden voor een industrieterrein, zijn we gaan denken om iets anders te gaan doen,” vertelt Van der Sande. “We hebben nog aan een bed & breakfast gedacht, maar dat is niks voor ons. Toen zei Mirjam: ‘waarom beginnen we geen agrarisch kinderdagverblijf?’.

Zogezegd, zo gedaan: terwijl de pedagogiekstudente het bedrijfs- en beleidsplan schrijft, werkt het gezin samen aan het opbouwen van het verblijf en de bijbehorende kinderboerderij. Een plek waar kinderen tussen nul en dertien kennismaken met het boerenbuitenleven en omgang met dieren, slaat aan: al snel ontvangt ’t Heikantje honderden inschrijvingen.

Onwelkome post

Maar in 2017 valt er onwelkome post op de mat. Met de uitbreiding van de provinciale weg N279 tussen Veghel en Asten staat er op de grond van het gezin een groot verkeersknooppunt gepland. De provincie is van plan het bedrijf minnelijk aan te kopen, of in het ergste geval te onteigenen.

De ondernemende familie besluit niet bij de pakken neer te gaan zitten. “Het werd duidelijk dat we een langetermijnvisie nodig hadden.” Van der Sande zoekt contact met Justin van der Heijden van NVM Agrarisch & Landelijk-makelaar Van Den Heuvel uit Helmond. Het kantoor heeft veel ervaring met het adviseren en bemiddelen bij onteigening van agrarische bedrijven en heeft hem al vaker geholpen. “Zij weten precies hoe het werkt en wat er op papier moet komen. Je kunt niet zonder ze.”

Nieuwe vestigingen

“In 2017 starten de onderhandelingen met de provincie,” vult makelaar Van der Heijden aan. “Zo’n onteigening is altijd complex. Het perceel bestaat uit een deel tuinbouw, het kinderdagverblijf en het privégedeelte. Daarvan moeten we in beeld brengen wat de vermogenswaarde is. En goed onderbouwen welke kosten er vergoed moeten worden voor het verplaatsen naar een andere locatie, de nodige herinvesteringen en gemiste inkomsten.”

Tegelijk staat de makelaar het gezin bij in de zoektocht naar een nieuwe locatie. Die vinden ze in Nuenen, bij een voormalige manege. Zoon Pieter neemt zijn intrek in het woonhuis. Na een sanering en bestemmingswijziging, opent ’t Heikantje er in 2019 een nieuwe vestiging, met in totaal zo’n 330 ingeschreven kinderen. 

En de familie Van der Sande kijkt ook verder: Mirjam is inmiddels getrouwd met een veehouder, die door nieuwe stikstof- en fosfaatnormen van een flink aantal hectare van zijn bedrijf af moet. “Zodoende hebben we met twee gezinnen de koppen bij elkaar gestoken of we de koeien niet konden combineren met een nieuw kinderdagverblijf.” Wederom bood de NVM-makelaar hulp: in Moergestel werd een geschikte locatie gevonden, die momenteel in het vergunningstraject zit.

Goed uitgepakt

Ondertussen verlopen de werkzaamheden van de provincie op de oude locatie in Aarle-Rixtel minder snel dan gedacht. Er is nog geen definitief bestemmingsplan en tot die tijd mag ’t Heikantje blijven. Maar Van der Sande is alweer bezig aan zijn nieuwe project: nabij de locatie in Nuenen heeft hij met hulp van de makelaar een bouwkavel aangekocht voor een nieuw woonhuis voor hem en zijn vrouw, die ook regelmatig bijspringt als chauffeur van het kinderdagverblijf.

Dat de langetermijnvisie goed heeft uitgepakt, durft Van der Sande wel te beweren, besluit hij. Hoe de toekomst verder loopt, weet hij niet: “We doen alles in eigen beheer, dat moet wel mogelijk blijven. We zijn gezond, dat is het allerbelangrijkste.”