Meer woningen toewijzen aan gemeentebewoners frustreert de markt

Minister Hugo de Jonge wil gemeenten vanaf 2023 de helft van de vrijgekomen woningen toe laten wijzen aan bewoners in de eigen gemeente. NVM is van mening dat een dergelijk voorstel uiteindelijk niet in het belang is van de kopers en verkopers van woningen. Daarnaast zorgt het voor de nodige verwarring en een minder transparante marktdynamiek.

Nu al mogen gemeenten bij het toewijzen van huurwoningen voorrang geven aan mensen met een cruciaal beroep (zoals onderwijzer, verpleger of politieagent) of met een lokale binding. Nieuw is dat het percentage dat mag worden toegewezen stijgt van 25% naar 50% én dat dit niet alleen voor huurwoningen geldt, maar nu ook voor koopwoningen tot de NHG-grens van € 355.000,-.

De NVM vindt het begrijpelijk dat je de sociale huursector wilt reguleren door bepaalde woningen toe te wijzen aan een cruciaal beroep, mensen met een lokale binding of statushouders. Voor de (sociale) koopwoningenmarkt is dat echter een ander verhaal.

Voor verkopers is een vrije marktwerking cruciaal om de beste prijs voor de woning te krijgen én zo door te kunnen stromen. Bovendien bestaat de kans dat deze groep straks minder hypotheek kan krijgen. Immers, de hoogte van de verkoopopbrengst wordt onzekerder en hypotheekverstrekkers zullen dat risico vertalen in een lagere lening.

Hierbij komt dat kopers die naar een andere gemeente willen verhuizen, bijvoorbeeld omdat ze daar werk of familie hebben, te maken krijgen met een inperking van het beschikbare woningaanbod en het nog moelijker wordt een geschikte woning te vinden.

Onduidelijk

De wetswijziging roept daarnaast veel vragen op. Geldt dit bijvoorbeeld alleen voor nieuwbouw of ook voor bestaande bouw? En hoe wordt die 50% toewijzing aan de lokale bevolking in de praktijk geregeld en gecontroleerd?

Ook bestaat het risico dat er om deze maatregelen heen wordt gewerkt, bijvoorbeeld door woningen net boven de NHG-grens van € 355.000,- te koop te zetten. Hierdoor stijgt de prijs en kunnen de betreffende kopers ook geen hypotheek met NHG-garantie aanvragen. Kortom, de maatregelen zorgen voor een hoop verwarring en minder transparantie op de woningmarkt.

NVM ziet deze voorgenomen wetswijziging als een onjuist middel om de schaarse woningen te (her)verdelen. Het frustreert de marktwerking, doorstroming en zet een rem op investeringen in nieuwbouw. Terwijl er juist meer woningen moeten komen. NVM pleit voor structureel overleg tussen overheid en marktpartijen om te voorkomen dat de markt nóg verder wordt beperkt in het creëren van een geschikte woning voor iedereen.